Ο όρος μονήρης νεφρός περιγράφει την κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο διαθέτει ένα νεφρό αντί για δύο ή ένα μόνο λειτουργικό νεφρό. Αίτια αυτής της κατάστασης μπορεί να είναι:
- γενετικές διαταραχές (συγγενής μονόνεφρος)
- χειρουργική αφαίρεση του νεφρού (τραυματισμός, καρκίνος)
- δωρεά νεφρού (επίκτητος μονόνεφρος)
Ο μονήρης νεφρός υπερτρέφεται αντιρροπιστικά για να ανταπεξέλθει ώστε να προσαρμοσθεί στις αυξημένες απαιτήσεις ,με επακόλουθο την ενεργοποίηση των κυττάρων του σπειράματος και τελικά την ίνωση, την αγγειοσύσπαση και την ισχαιμία των κυττάρων των νεφρικών σωληναρίων. Ο ασθενής επομένως με μονήρη νεφρό παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής νόσου στην πορεία της ζωής του.
Ποιες είναι οι γενετικές διαταραχές στον ασθενή με μονήρη νεφρό;
Οι γενετικές διαταραχές αποτελούν το συχνότερο αίτιο παρουσίας ενός μονήρη νεφρού και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
- Αγενεσία είναι η εκ γενετής έλλειψη του ενός νεφρού και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματική. Είναι συχνότερη σε άνδρες και συνήθως αφορά τον αριστερό νεφρό. Αναφέρονται περιπτώσεις συνύπαρξης με ανωμαλίες που αφορούν την ανάπτυξη των γεννητικών οργάνων ή / και ανωμαλίες του καρδιαγγειακού και μυοσκελετικού συστήματος.
- Δυσπλασία είναι η μη σωστή ανάπτυξη του ενός νεφρού με αποτέλεσμα την ύπαρξη ενός μικρότερου σε μέγεθος και πιθανότατα μη λειτουργικού νεφρού. Συνήθως συνυπάρχει διαταραχή στη σύνθεση των αυξητικών παραγόντων ή των υποδοχέων αυτών .
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να εμπλέκονται στην παθογένεια του συγγενούς μονόνεφρου είναι οι εξής:
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες που επιδρούν στην ενδομήτριο ζωή, όπως είναι η έκθεση σε ιογενείς λοιμώξεις και φάρμακα .
- Καταστάσεις όπως η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης , ο διαβήτης της κύησης, η παχυσαρκία της εγκύου και η χορήγηση νεφροτοξικών φαρμάκων που επηρεάζουν αρνητικά τη νεφρογένεση και το ρυθμό σπειραματικής διήθησης.
Κλείστε το ραντεβού σας 210 410 2550
Πως γίνεται η διάγνωση ;
Τις περισσότερες φορές οι ασθενείς ανακαλύπτουν τυχαία αυτή τη διαταραχή μετά από απεικονιστικό έλεγχο (υπέρηχο, αξονική ή μαγνητική τομογραφία κοιλίας). Ωστόσο στις μέρες μας οι ασθενείς με μονήρη νεφρό διαγιγνώσκονται συχνότερα και πρώιμα στα πλαίσια του υπερηχογραφικού ελέγχου ρουτίνας κατά την ενδομήτριο ζωή.
Η ζωή με μονήρη νεφρό και οι παράγοντες κινδύνου
Οι ασθενείς με μονόνεφρο διάγουν μια φυσιολογική ζωή με αυξημένο όμως κίνδυνο να αναπτύξουν νεφρική νόσο (πρωτεϊνουρία, υπέρταση, νεφρική ανεπάρκεια). Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά την εξέλιξη της νόσου. Στους επιβαρυντικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνονται διαταραχές όπως είναι η κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση, η πυελοουρητηρική απόφραξη και ο μέγα ουρητήρας, το χαμηλό βάρος σώματος κατά τη γέννηση και το χαμηλό ανάστημα, το μικρό μέγεθος νεφρού, το ιστορικό επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος και ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος. Επιπρόσθετα η υπερουριχαιμία, το μεταβολικό σύνδρομο, η αναιμία, η υπερφωσφαταιμία, η υπέρταση, η λευκωματουρία, ο σακχαρώδης διαβήτης και η γήρανση αποτελούν παράγοντες επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας σε αυτή την ομάδα ασθενών.
Μονήρης νεφρός και πρόληψη
Στα πλαίσια της πρόληψης συστήνεται μία ισορροπημένη διατροφή με στόχο τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης και του σωματικού βάρους στα επιθυμητά επίπεδα καθώς και η αποφυγή νεφροτοξικών παραγόντων . Είναι επίσης θεμιτή η αποφυγή αθλημάτων που απαιτούν σωματική επαφή αλλά και δραστηριοτήτων που αυξάνουν τον κίνδυνό τραυματισμού του νεφρού.
Παρακολούθηση και έλεγχος
Η παρακολούθηση επιτυγχάνεται με τον τακτικό έλεγχο που περιλαμβάνει :
- Απεικονιστικό και λειτουργικό έλεγχο του νεφρικού παρεγχύματος (υπέρηχο, αξονική τομογραφία, σπινθηρογράφημα νεφρών )
- Ετήσιο εργαστηριακό έλεγχο τιμών της νεφρικής λειτουργίας (ουρία, κρεατινίνη αίματος) και προσδιορισμό του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (GFR)
- Ετήσιο έλεγχο με γενική ούρων και έλεγχο για λευκωματουρία
- Τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης
- Σημαντικό νεφροπροστατευτικό ρόλο παίζει η διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε επίπεδα κάτω από <130/80 Σε ανάγκη χορήγησης αγωγής προτιμώνται οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου και οι ανταγωνιστές της αγγειοτασίνης ΙΙ .
Τα άτομα με μονήρη νεφρό διάγουν κατά κανόνα φυσιολογική ζωή χωρίς επιπλοκές . Ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέπεται η σωστή παρακολούθηση και ο τακτικός έλεγχος. Η εκτίμηση από νεφρολόγο κρίνεται απαραίτητη και στο πλαίσιο αυτό μπορείτε να επικοινωνήσετε με την εξειδικευμένη νεφρολόγο Σταματία Θεοδωρακοπούλου για την πρώιμη διάγνωση της νεφρικής βλάβης και τη μείωση του κινδύνου εξέλιξης της νεφρικής νόσου.
