Τι είναι η νεφρολιθίαση;
Η νεφρολιθίαση ή αλλιώς οι πέτρες στα νεφρά είναι o σχηματισμός λίθων μέσα στο ουροποιητικό σύστημα (νεφρός, ουρητήρας ,ουροδόχος κύστη και ουρήθρα). Ανάλογα με τη χημική σύσταση των λίθων έχουμε και τα διάφορα είδη αυτών.
Ποια είδη λίθων έχουμε;
- Λίθοι ασβεστίου. Αφορά τις περισσότερες περιπτώσεις νεφρολιθίασης και συνήθως έχουν τη μορφή οξαλικού ασβεστίου. Το ασβέστιο μπορεί να ενωθεί με άλλες ουσίες όπως τα οξαλικά και το φώσφορο και να σχηματιστεί τελικά η πέτρα.
- Λίθοι στρουβίτη. Σχηματίζονται συνήθως σε άτομα που πάσχουν από λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος. Επίσης αναπτύσσονται γρήγορα και φτάνουν σε μεγάλο μέγεθος.
- Λίθοι ουρικού οξέος. Ο κίνδυνος εμφάνισης τους αυξάνει σε καταστάσεις αφυδάτωσης ,σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία καθώς και σε ασθενείς με υπερουριχαιμία.
- Λίθοι κυστίνης. Εμφανίζονται σε άτομα που πάσχουν από κυστινουρία και είναι κληρονομική νόσος .
Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου;
Η νεφρολιθίαση καθορίζεται από παράγοντες κινδύνου που αφορούν είτε το ίδιο το άτομο (ενδογενώς) είτε προκύπτουν από το περιβάλλον (εξωγενείς παράγοντες).
- Οικογενειακό ιστορικό. Εάν κάποιο μέλος της οικογένειας έπασχε από νεφρολιθίαση αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης.
- Ηλικία. Η νεφρολιθίαση εμφανίζεται κυρίως σε άτομα μεταξύ 20 και 50 ετών.
- Φύλο. Οι άντρες εμφανίζουν πιο συχνά νεφρολιθίαση.
- Μη επαρκής πρόσληψη υγρών. Η κατανάλωση μικρής ποσότητας νερού σε καθημερινή βάση αυξάνει τον κίνδυνο .
- Κλιματικές συνθήκες. Άνθρωποι που ζουν σε θερμό και ξηρό κλίμα έχουν αυξημένες πιθανότητες νεφρολιθίασης.
- Παχυσαρκία. Όσοι άνθρωποι πάσχουν από παχυσαρκία, διατρέχουν επίσης υψηλό κίνδυνο.
- Διατροφή. Η αυξημένη κατανάλωση ζωικού λευκώματος και αλατιού αυξάνουν τον κίνδυνο. Επίσης η χαμηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων με το φαγητό προδιαθέτει στο σχηματισμό λίθων σε αντίθεση με ότι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος.
- Ατομικό ιστορικό. Καταστάσεις όπως η επέμβαση γαστρικής παράκαμψης, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου ή η χρόνια διάρροια επηρεάζουν την απορρόφηση διάφορων συστατικών προάγοντας τη νεφρολιθίαση.
- Φαρμακευτική αγωγή. Ορισμένα αντιυπερτασικά , διουρητικά και αντιόξινα φάρμακα, υπερβολική λήψη βιταμίνης D , χημειοθεραπείες και θεραπείες σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς αυξάνουν τον κίνδυνο.
- Συγκεκριμένα επαγγέλματα
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Αρκετοί ασθενείς με νεφρολιθίαση δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μέχρι τη στιγμή που κάποιος λίθος θα βρεθεί στον ουρητήρα προκαλώντας επιπλοκές. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τα εξής:
- Κολικό του νεφρού. Είναι το συχνότερο σύμπτωμα και περιγράφεται ως πόνος στην περιοχή των νεφρών , στην κοιλιά και αντανακλά στη βουβωνική χώρα και στα γεννητικά όργανα. Είναι έντονος πόνος, ξαφνικός που δεν περνάει με την αλλαγή της θέσης.
- Ναυτία
- Έμετο
- Συχνοουρία
- Αιματουρία
- Επώδυνη ούρηση
Όταν η κατάσταση επιπλακεί με ουρολοίμωξη μπορεί να παρουσιαστεί πυρετός, έντονο ρίγος ,δυσουρία και πόνος στην οσφυϊκή χώρα.
Κλείστε το ραντεβού σας 210 410 2550
Πώς διαγιγνώσκεται η νεφρολιθίαση;
Η διάγνωση θα στηριχθεί στην κλινική εξέταση και το ιστορικό και θα επιβεβαιωθεί με τον εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο. Στα πλαίσια της πρόληψης χρειάζεται να γίνει έλεγχος για παράγοντες κινδύνου που θα σας τον συστήσει ο ειδικός νεφρολόγος.
Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει : ακτινογραφία νεφρών, ουρητήρων και κύστης , υπέρηχο ουροποιητικού συστήματος, αξονική τομογραφία χωρίς σκιαγραφικό (εξέταση εκλογής) και ενδοφλέβια πυελογραφία. Ο εργαστηριακός έλεγχος που προτείνεται είναι : γενική ούρων, βιοχημικός έλεγχος του αίματος, παραθορμόνη, συλλογή ούρων 24 ώρου και χημική ανάλυση του λίθου εφόσον αυτός μπορέσει να βρεθεί και να αφαιρεθεί.
Πώς θεραπεύεται η νεφρολιθίαση;
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων έχει ως κύριο σκοπό την ανακούφιση του πόνου και επιτυγχάνεται με χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων από το στόμα είτε ενδοφλεβίως αναλόγως της βαρύτητας. Σε μη ανακούφιση του πόνου μπορούν να χορηγηθούν και πιο ισχυρά αναλγητικά όπως είναι τα οπιοειδή φάρμακα.
H αφαίρεση του λίθου εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση του. Αν ο λίθος είναι μικρός (<1εκατοστό) κατά 65 % θα αποβληθεί μόνος του. Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να χρειαστεί άμεση επεμβατική παρέμβαση με σκοπό την αφαίρεση του λίθου. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν την απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος με ή χωρίς ουρολοίμωξη που μπορεί να επηρεάσει τη νεφρική λειτουργία. Η παρέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Τοποθέτηση ουρητηρικού καθετήρα (pig tail)
- Διαδερμική λιθοθρυψία (θραύση συνήθως μεγάλων λίθων του νεφρού μέσω οπής του δέρματος και εισαγωγής ειδικού λιθοθρύπτη με το νεφροσκόπιο)
- Εξωσωματική λιθοτριψία (σπάσιμο του λίθου με κρουστικά κύματα)
- Ουρητηροσκόπηση και ενδοσωματική λιθοθρυψία (για λίθους που βρίσκονται στον ουρητήρα θρυμματισμός με λέιζερ λιθοθρύπτη μέσω του ουρητηροσκοπίου)
- Χειρουργική επέμβαση.
Παρακολούθηση και πρόληψη
Η πιθανότητα σχηματισμού νέου λίθου στον ένα χρόνο από το πρώτο επεισόδιο είναι στο 10% ενώ αυξάνει στο 40% στα 5 χρόνια μετά . Ο κίνδυνος αυξάνει επίσης στα άτομα που παρουσιάζουν περισσότερα του ενός επεισόδια στο ιστορικό τους.
Η νεφρολιθίαση προσβάλλει μεγαλύτερο και συνεχώς αυξανόμενο αριθμό υγιών ατόμων από αυτόν που νομίζουμε. Μπορούν να προληφθούν οι υποτροπές της και μπορεί να θεραπευτεί. Αν δεν αντιμετωπισθεί προκαλεί σημαντικές επιπλοκές όπως νεφρική ανεπάρκεια ενώ συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο νόσησης και από άλλα νοσήματα.
Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η παρακολούθηση των ασθενών από ειδικό νεφρολόγο, η διερεύνηση των παραγόντων κινδύνου εξατομικευμένα για τον κάθε ασθενή και η λήψη μέτρων.