Oξεία νεφρική ανεπάρκεια είναι η ξαφνική επιδείνωση της λειτουργίας των νεφρών που έχει ως αποτέλεσμα τη μη αποβολή και τελικά συσσώρευση των τοξικών ουσιών στον οργανισμό καθώς και την απορρύθμιση των ηλεκτρολυτών και των υγρών του σώματος. Η αιφνίδια αυτή βλάβη διαπιστώνεται εργαστηριακά από την απότομη αύξηση των τιμών ουρίας και κρεατινίνης στο αίμα που αντικατοπτρίζουν τη μείωση της νεφρικής λειτουργίας (μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης). Η αντιμετώπιση της αιτίας ή της νόσου που προκάλεσε τη βλάβη είναι απαραίτητη και αποτελεί τη βάση για τη θεραπεία του ασθενούς.
Αίτια οξείας νεφρικής ανεπάρκειας
Τα αίτια της οξείας νεφρικής βλάβης διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:
Προνεφρικά Αίτια ( λόγω μείωσης της ροής αίματος προς τα νεφρά )
- Ξαφνική μείωση της αρτηριακής πίεσης (shock, σήψη)
- Απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος ή υγρών (αιμορραγία, έμετοι, διάρροιες, σοβαρή αφυδάτωση)
- Μειωμένη παροχή αίματος προς το νεφρό λόγω καρδιακής ανεπάρκειας
- Απότομη διακοπή της ροής του αίματος ως αποτέλεσμα κάποιου τραύματος ή νόσου
Νεφρικά Αίτια (λόγω άμεσης βλάβης)
- Άμεση νεφρική βλάβη που έχει προκληθεί από φλεγμονή, τοξίνες, φάρμακα, συστηματικά νοσήματα ή λοίμωξη
Μετανεφρικά Αίτια (λόγω παρεμπόδισης στη ροή των ούρων μετανεφρικά)
- Ξαφνική απόφραξη της ροής των ούρων που προκαλείται από όγκος στην κύστη , υπερτροφία του προστάτη , νεφρολιθίαση
Ποιοι ασθενείς έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν οξεία νεφρική βλάβη ;
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι:
- Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών)
- Οι ασθενείς με γνωστή χρόνια νεφρική νόσο
- Τα άτομα που παρουσιάζουν χρόνια προβλήματα υγείας (όπως καρδιακή ανεπάρκεια, υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη )
- Οι νοσηλευόμενοι ασθενείς ( αφορά το 13-20% των περιπτώσεων)
- Ασθενείς που λαμβάνουν συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων
Συμπτώματα Οξείας Νεφρικής Ανεπάρκειας
Τα συμπτώματα της νόσου μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:
- Μείωση της παραγωγής των ούρων ως και ανουρία
- Δύσπνοια (Δυσκολία στην αναπνοή)
- Ναυτία, έμετοι
- Πρήξιμο κυρίως στην περιοχή των ποδιών, στο πρόσωπο (εντοπισμένο ή γενικευμένο οίδημα)
- Αίσθημα ανησυχίας, άγχους, κούρασης
- Αίσθηση πόνου στο θώρακα
Διάγνωση της νόσου
Η διάγνωση της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας γίνεται με βάση την κλινική εξέταση, τον εργαστηριακό έλεγχο και το ατομικό ιστορικό. Οι αιματολογικές εξετάσεις που χρειάζεται να πραγματοποιηθούν άμεσα περιλαμβάνουν την ουρία, την κρεατινίνη και τους ηλεκτρολύτες. Αυξημένα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα σημαίνουν μείωση της λειτουργίας των νεφρών και νεφρική βλάβη. Ο απεικονιστικός έλεγχος με υπέρηχο νεφρών θα δώσει απαντήσεις σχετικά με τη διάγνωση και την αιτία της βλάβης. Στόχος του νεφρολόγου είναι η σωστή και έγκαιρη διάγνωση του αιτίου συστήνοντας περαιτέρω εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο και η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Θεραπεία Οξείας Νεφρικής Ανεπάρκειας
Η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να απαιτήσει και τη νοσηλεία του ασθενούς αν αυτός δε νοσηλεύεται ήδη. Πολλές φορές μπορεί να χρειαστεί ο ασθενής να υποβληθεί σε οξεία αιμοκάθαρση αν απειλείται η ζωή του και κριθεί απαραίτητο από το νεφρολόγο. Στόχος είναι η σωστή διάγνωση, η άμεση θεραπεία των αιτιών που είναι αναστρέψιμα καθώς και η αντιμετώπιση των επιπλοκών .
Σε κάθε περίπτωση βασική προτεραιότητα για τον ασθενή είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η αντιμετώπιση από ειδικό νεφρολόγο.
