Το ετήσιο ποσοστό αύξησης της χρόνιας νεφρικής νόσου στις αναπτυγμένες χώρες κυμαίνεται μεταξύ 5-8%. Οι οστεοαρθρικές  διαταραχές επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής στους ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο. Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυροειδισμός και η διαταραχή στο μεταβολισμό του ασβεστίου και του φωσφόρου, η νεφρική οστεοδυστροφία, η ασβέστωση των αγγείων, η χονδρασβέστωση και οι  κρίσεις κρυσταλλογενούς αρθρίτιδας αποτελούν συχνές εκδηλώσεις με μεγαλύτερη επίπτωση στους ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση. Οι κύριες  εκδηλώσεις χαρακτηρίζονται από έντονα οστικά άλγη, μυοπάθεια, οστικές παραμορφώσεις κυρίως σε παιδιά, οστεοπόρωση και κατάγματα.

 

Με τον όρο νεφρική οστεοδυστροφία καλούμε τις οστικές ιστολογικές αλλοιώσεις  αποτέλεσμα αυτών των διαταραχών, ενώ Χρόνια νεφρική νόσο – Διαταραχές οστών και αλάτων ασβεστίου (Chronic Kidney Disease-Mineral Bone Disorders) όλες εκείνες  που παρατηρούνται σε άλλους ιστούς και ιδιαίτερα τις αγγειακές επασβεστώσεις. Αρθραλγία  και οστικές διαβρώσεις συμβαίνουν σπάνια αλλά είναι χαρακτηριστικές εκδηλώσεις του υπερπαραθυρεοειδισμού

 

Η αμυλοείδωση που σχετίζεται με την εξωνεφρική κάθαρση ή αλλιώς και αμυλοείδωση της β2 μικροσφαιρίνης αποτελεί  μία σημαντική επιπλοκή της ΧΝΝ. Παρουσιάζεται κλινικά με συμπτώματα  και σημεία από το μυοσκελετικό σύστημα, ενώ φαίνεται ότι η επίπτωση τους  αυξάνεται όσο μεγαλύτερη είναι η επιβίωση των   ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση. Η κλασική  κλινική εικόνα περιλαμβάνει την περιαρθρίτιδα του ώμου, το  σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και την τενοντίτιδα των καμπτήρων μυών της άκρας χείρας. Το αμυλοειδές εναποτίθεται με προτίμηση σε οστά , αρθρικό χόνδρο, τένοντες , μύες και συνδέσμους. Οι αρθρώσεις  που συχνότερα προσβάλλονται είναι αυτές των άκρων με εικόνα οιδήματος , διόγκωσης και  συλλογών. Η αρθρίτιδα είναι συμμετρική και αμφοτερόπλευρη με κύρια προσβολή του  ώμου, καρπού  και  της άκρας χείρας. Το άλγος συμβαίνει κυρίως κατά τη δραστηριότητα και τη φόρτιση με βάρος. Συχνά οι ασθενείς αναφέρουν  άλγος στην προσθιοπλάγια ωμική χώρα που επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας  καθώς και στην ύπτια θέση , ενώ ίσως να παρουσιάζει βελτίωση στην καθιστή ή όρθια θέση. Δυσκαμψία των αρθρώσεων αναφέρεται κυρίως νωρίς το πρωί  αλλά μπορεί να υφίσταται και κατά τη διάρκεια της ημέρας. Φλεγμονώδης διήθηση παρατηρείται και εντός των τενόντων  με εναποθέσεις ,γεγονός που προδιαθέτει σε ρήξη τους. Άλγος στο χέρι, αιμωδία  και δυσαισθησία στην περιοχή διανομής του μέσου νεύρου είναι το αποτέλεσμα της εναπόθεσης αμυλοειδούς  στον καρπιαίο σωλήνα. Καταστροφικές αρθρικές  αλλαγές παρατηρούνται και στο ισχίο και γόνατο προκαλώντας περιορισμό της κινητικότητας έως  σημαντική αναπηρία. Αν και η προσβολή του αξονικού σκελετού είναι λιγότερη συχνή, η καταστρεπτική σπονδυλοαρθροπάθεια εμφανίζεται  σε ποσοστό 14% των ασθενών που υποβάλλονται σε ΑΜΚ για περισσότερο από 10 έτη. Κύρια προσβάλλεται η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ωστόσο αρκετές φορές συμμετέχουν η θωρακική και η οσφυική μοίρα. Κυστικές  κακώσεις  των οστών αναπτύσσονται στους ασθενείς με β2Μ αμυλοείδωση. Η διάγνωση απαιτεί την  εντόπιση του εναποτεθέντος αμυλοειδούς στον προσβεβλημένο ιστό με χρησιμοποίηση της χρώσης του ερυθρού του Congο.

 

Κλείστε το ραντεβού σας 210 410 2550

 

Οι ασθενείς σε εξωνεφρική κάθαρση παρουσιάζουν αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας και αρκετά συχνά  εναπόθεση κρυστάλλων πυροφωσφοριικού ασβεστίου (ψευδο-ουρική αρθρίτις-pseudogout). Η προσβολή αφορά κυρίως τους καρπούς, αγκώνες , ισχία και γόνατα. Η εξέταση του  αρθρικού υγρού σε πολωμένο φωτο-μικροσκόπιο αποκαλύπτει τους κρυστάλλους και θέτει τη διάγνωση.

 

Συχνή εκδήλωση αποτελεί επίσης η εγγύς κεντρική μυοπάθεια πιθανά οφειλόμενη στην ανεπάρκεια ή έλλειψη βιταμίνης D. Πολλή συχνή είναι  η εμφάνιση σοβαρών καταγμάτων, είτε οστεοπορωτικών είτε άλλης αιτιολογίας, όπως λόγω της τοξικής εναπόθεσης αργιλίου είτε της  οστεομαλακίας από έλλειψη βιταμίνης D. Παράγοντες κινδύνου είναι η μεγάλη διάρκεια εξωνεφρικής υποστήριξης, η  παρουσία αδυναμικής οστικής νόσου και η λήψη κορτικοστεροειδών. Αυτόματες ρήξεις τενόντων, παλαιότερα συχνές λόγω ανεξέλεγκτου υπερπαραθυρεοειδισμού, τώρα παρουσιάζονται με μικρότερη συχνότητα. Η επίπτωση των οστικών και  αρθρικών λοιμώξεων ( σηπτική αρθρίτιδα, οστεομυελίτιδα και σπονδυλίτιδα ) αυξάνεται δραματικά  σε ασθενείς υπό ΑΜΚ.

 

Σύνοψη

Οι ασθενείς με ΧΝΝ παρουσιάζουν σοβαρές αλλοιώσεις των οστών, κλινική συμπτωματολογία, εξωσκελετικές ασβεστώσεις, οστικά άλγη και κατάγματα, μυοπάθεια, αυτόματες ρήξεις τενόντων και οστικές παραμορφώσεις, ορμονικές διαταραχές καθώς επίσης αυξημένη καρδιαγγειακή θνητότητα που φαίνεται να σχετίζεται με τις διαταραχές μεταβολισμού των οστών κατά την πρόοδο της νεφρικής βλάβης. Στόχος της θεραπείας αποτελούν η πρόληψη εμφάνισης του δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, η αποφυγή υπερβολικών θεραπευτικών χειρισμών, η καλή επάρκεια εξωνεφρικής κάθαρσης , η άσκηση και η φυσιολογική κατά το δυνατόν φυσική δραστηριότητα. Η μεταμόσχευση νεφρού σε ασθενείς τελικού σταδίου αποκαθιστά εν μέρει τις αρθρικές και παρααρθρικές διαταραχές αυτών των ασθενών.

Βιβλιογραφία

  1. Kay J, Bardin T. Osteoarticular disorders of renal origin: disease-related and iatrogenic . Bailliere Clinical Rheumatology 2000; Vol. 14,No.2 pp.285-305
  2. Drueke B. T. Extraskeletal problems and amyloid. Kidney International 1999 ;Vol.56, Suppl. 73 ,pp.S-89-S-93
  3. Meneghello A, Bertoli m, Romanoli F.G. Unusual complication of soft tissue calcifications in chronic renal disease: the articular erosions .Skeletal radiol.1980 ;5,251-252
  4. Bardin T, Richette P. Rheumatic manifestations of renal disease. Current Opinion in Rheumatology 2009, 21:55–61
  5. Kart-Koseoglu H , Ζ A. E. Yucel Ζ E. A. Niron H. Koseoglu Ζ I., Isiklar Ζ F. N. Ozdemir. Osteoarthritis in hemodialysis patients: relationships with bone mineral density and other clinical and laboratory parameters. Rheumatol Int (2005) 25: 270–275